RU
Philology. Theory & Practice
  • Original research article
  • November 1, 2018
  • Open access

CULT AND TOTEM OF GOLDEN EAGLE IN THE KYRGYZ-ALTAI EPOSES (BY THE EXAMPLE OF “МАНАС” AND “МААДАЙ КАРА” EPOSES)

Full
text RU

Abstract

The article reveals the content of the notion “layers of golden eagle totem”, which is widely used in the folklore and ethnography of the Turkic people. The author analyses the archetypal golden eagle model that synthesizes interrelation with the roots of the world folklore. It is shown that the golden eagle image is a cult one in the Turkic epics. This ancient motive is fully represented in the Turkic eposes. As an artistic means, the golden eagle image preserved the features of a totem (‘берен’, ‘алгыр’), which dates back to the primary prototype ‘алп кара куш’ . The similar but in many ways modified eagle image is observable in “Манас” epos. Here, in comparison with “Маадай Кара”, the golden eagle image is not cultic but is endowed with the qualities of totems.

References

  1. Аристов А. Труды по истории и этническому составу тюркских племен. Бишкек: Илим, 2003. 375 c.
  2. Бартольд В. В. Кыргыз жана Кыргызстан тарыхы боюнча тандалма эмгектер. Бишкек: Айбек, 1997. 535 с.
  3. Бернштам А. Н. Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы жана археологиясы боюнча тандалма эмгектер. Бишкек: Айбек, 2004. 702 с.
  4. Бускунов А. М., Кульшарипов М. М. Культы животных и птиц в башкирской мифологии и истории общественной мысли // Вестник Башкирского университета. 2012. № 1. С. 8-32.
  5. Гумилев Л. Н. Байыркы түрктѳр. Бишкек: Ариал-Принт, 1999. 412 с.
  6. Каралаев С. Манас. Бишкек: Турар, 2010. 1005 с.
  7. Каратаев О. К. Кыргыздардын теги, таралуу ареалы, этностук-маданий алакалары. Бишкек: КТМУ, 2013. 32 с.
  8. Каратаев О. К. Кыргыздардын уруулук эн тамга белгилери жана алардын маанилери. Бишкек: КТМУ, 2013. 210 с.
  9. Каратаев О. К., Эралиев С. Н. Кыргызский этнографический словарь. Бишкек: Бийиктик, 2005. 282 с.
  10. Маадай Кара. Омск: Алтайское книжное издательство, 1979. 269 с.
  11. Манас: варианты С. Орозбакова: в 9-ти т. Бишкек: Кыргызстан, 1995. Т. I. 566 с.
  12. Манас: варианты С. Орозбакова: в 9-ти т. Бишкек: Кыргызстан, 1997. Т. II. 800 с.
  13. Манас: варианты С. Орозбакова: в 9-ти т. Бишкек: Кыргызстан, 1997. Т. IV. 611 с.
  14. Мифы народов мира. М.: Советская энциклопедия, 2008. 1147 с.
  15. Мусаев С. Эпос Манас. Фрунзе: Бийиктик, 1986. 216 с.
  16. Памятники фольклора народов Сибири и Дальнего Востока. Новосибирск: Наука, 1995. 415 с.
  17. Суразаков С. Алтайский героический эпос. М.: Наука, 1985. 255 с.
  18. Тайлор Э. Б. Миф и обряд в первобытной культуре. Смоленск: Русич, 2000. 624 с.
  19. Толковый словарь эпоса «Манас». Бишкек: Бийиктик Плюс, 2015. 284 с.
  20. Artun E. Türklerde Islamiyet Öncesi Inanç Sistemleri - Öğretiler - Dinler [Электронный ресурс]. URL: http://turkoloji.cu. edu.tr/HALKBILIM/erman_artun_inanc_sistemleri.pdf (дата обращения: 18.09.2018).

Author information

Zarina Anarbekovna Kulbarakova

National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic

About this article

Publication history

  • Received: July 16, 2018.
  • Published: November 1, 2018.

Keywords

  • культ беркута
  • тотемный знак беркута
  • эпос «Манас»
  • эпос «Маадай Кара»
  • мифическое животное
  • зооморфное существо
  • батыр
  • Бай Терек
  • golden eagle cult
  • golden eagle totem
  • “Манас” epos
  • “Маадай Кара” epos
  • mythical animal
  • zoomorphic creature
  • batyr
  • Bai Terek

Copyright

© 2018 The Author(s)
© 2018 Gramota Publishing, LLC

User license

Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)